Một hệ thống enzyme chưa hoàn thiện: Trước khi cai sữa, lợn con có khả năng tiêu hóa tốt protein trong sữa, nhưng sau khi cai sữa, việc chuyển sang chế độ thức ăn thô với thành phần cơ bản là thực vật sẽ khiến chúng phải đối mặt với một thử thách vô cùng khó khăn. Đó là hệ thống enzyme của heo con cai sữa trước 6-7 tuần tuổi vẫn chưa hoàn thiện: các enzyme phân giải protein của cơ thể tổng hợp chưa đạt được hiệu quả tối đa do chưa phát triển hoàn thiện, do đó protein từ thực vật của thức ăn sẽ không được tiêu hóa tốt và dễ gây dị ứng cho heo con. Hậu quả, protein thô trở nên khó tiêu hóa, phần khó tiêu hóa này khi vào ruột sẽ gây ra quá trình lên men phân giải protein và vi khuẩn gây bệnh phát triển mạnh dẫn đến tiêu chảy, heo chậm phát triển, thậm chí tử vong. . Giảm tiêu chảy với khẩu phần thấp đạm Ở những quốc gia mà kháng sinh vẫn còn được sử dụng như một chất kích thích tăng trưởng thì chính những kháng sinh này kiểm soát quá trình lên men của các protein không tiêu hóa. Nhưng khi ta giảm sử dụng thuốc kháng sinh lại hoặc khi vi khuẩn đã trở nên kháng thuốc thì tiêu chảy sẽ xảy ra. Tiêu chảy này không phải luôn luôn liên quan đến quá trình nhiễm khuẩn như chúng ta thường nghĩ mà là kết quả của quá trình lên men của các phần protein không tiêu hóa.   Đây là một trong những thách thức lớn đầu tiên mà các nhà sản xuất đã phải giải quyết ở châu Âu khi các kháng sinh bị cấm sử dụng ở nồng độ có khả năng kích thích tăng trưởng. Nếu không có kháng sinh, người chăn nuôi sẽ phải cắt giảm hàm lượng đạm trong khẩu phần ăn của lợn con để tránh giải phóng các phần protein không tiêu hóa được vào ruột. Nhu cầu protein tối thiểu đối với thức ăn heo con cai sữa:     Đáng ngạc nhiên là bảng này cho thấy sự đáp ứng như vậy không ảnh hưởng đến tăng trọng, lượng thức ăn ăn vào và hiệu quả chuyển hóa thức ăn của vật nuôi. Nhiều nghiên cứu kéo dài ở châu Âu đã cho thấy rằng việc cắt giảm hàm lượng protein trong thức ăn còn mang lại nhiều lợi ích cho ngành công nghiệp nhờ giảm các rối loạn tiêu hóa và có sự chuẩn bị tốt hơn để heo con đạt được một tăng trọng cao và một hiệu quả chuyển hóa thức ăn tốt. Điều này cho thấy rằng thức ăn cao đạm mà chúng ta cung cấp cho heo con tại những nước châu Á thực sự không được chuyển hóa tốt. Sẽ tốt hơn nếu như chúng ta cung cấp thức ăn thấp đạm hơn miễn là vẫn đảm bảo khả năng tiêu hóa cao. Để xác định hàm lượng tối ưu của các protein trong thức ăn, đầu tiên chúng ta phải nhìn vào Lysine. Theo như năng lượng không giới hạn trong khẩu phần thì Lysine là axit amin giới hạn (limiting amino acid) đầu tiên đối với sự tăng trưởng của heo con, phản ứng đối với tăng trưởng sẽ tỷ lệ với lượng lysine ăn vào. Tăng lysine mà độ tiêu hóa cao (khoảng 87% từ nguồn đạm và 100% từ lysine tổng hợp) sẽ trực tiếp cải thiện tăng trọng hàng ngày mà không có bất kỳ ảnh hưởng xấu nào đến sức khỏe. Các acid amin khác nên được cung cấp với tỷ lệ chính xác so với Lysine để nhằm tránh sự dư thừa mà sau đó sẽ được lên men và gây ra tiêu chảy. Hiện các axit amin lý tưởng này đang được biết đến và nhu cầu về methionine, threonine, tryptophan và thậm chí valine, có thể dễ dàng được bổ sung đầy đủ. Axit amin lý tưởng cho heo con 10 – 20 kg (Chung và Baker,1992)     Vì vậy, trong suy nghĩ của hầu hết các nhà dinh dưỡng và các nhà thú y, cắt giảm protein thô là một cách an toàn để kiểm soát tiêu chảy, ngay cả khi đang sử dụng thuốc kháng sinh. Nhưng, điều này không đúng tại một vài nơi trên thế giới. Hãy nói về châu Á, đặc biệt là Trung Quốc. Ở đó, mặc dù trên thực tế các chuyên gia dinh dưỡng và các nhà thú y đã công nhận sự cần thiết phải cắt giảm protein thô, tuy nhiên cách làm như vậy gần như là không tốt cho mục đích tiếp thị, ngay cả với mục đích phù hợp quy chuẩn. Một thức ăn có hàm lượng protein thô thấp được coi là thức ăn kém chất lượng, mặc dù đảm bảo cung cấp đầy đủ axit amin cho sự phát triển của vật nuôi. Tôi tin rằng đây là vấn đề về truyền tải nhận thức đến khách hàng. Cũng tương tự đối với thị trường Hoa Kỳ (không hẳn là quá giống) bắt đầu từ việc phản đối sử dụng kháng sinh kích thích tăng trưởng. Ở đó, các nhà dinh dưỡng không thể hiểu được một khẩu phần lợn con chỉ với 18% protein thô trong khi sản phẩm hiện tại của họ chứa 24% protein thô. Rõ ràng đây là một sự tiến bộ khoa học kỹ thuật và tôi biết rằng họ đang ngày càng làm việc nghiêm túc. Tuy nhiên, chúng ta hãy xem xét tình hình hiện tại: hai thị trường lớn là Hoa Kỳ và châu Á - không thể chấp nhận hàm lượng protein thô thấp trong thức ăn cho heo con (có hoặc không có kháng sinh). Liệu có cách nào có thể đảm bảo heo con không bị tiêu chảy và tiếp tục phát triển tốt khi khẩu phần ăn giàu protein mà không cần dùng kháng sinh (ở Mỹ) hoặc khi kháng sinh đang dần bị loại bỏ (tại Châu Á)?   Cần phải bắt đầu bằng việc lựa chọn những nguồn protein trong đó tập trung cao về khả năng tiêu hóa. Đó không chỉ là một câu hỏi về chi phí. Chúng ta cung cấp ít nhất có thể các protein không tiêu hóa trong ruột, ngay cả khi phải chịu một chi phí cao. Từ các chế phẩm động vật: Sữa, protein váng sữa cô đặc, bột cá, protein huyết tương ... Từ thực vật: Protein đậm đặc, bột nành ép đùn, protein khoai tây... Chúng ta cũng nên chú ý để không làm ảnh hưởng đến quá trình tiêu hóa. Những protein có một ABC (khả năng trung hòa axit) cao thì ảnh hưởng xấu đến quá trình axit hóa tự nhiên của dạ dày. Độ pH tự nhiên cho sự phát triển của dạ dày dao động từ 4.5 ở heo cai sữa đến 2.8 ở heo thịt. Sự thay đổi pH này là cần thiết để cải thiện quá trình tiêu hóa protein thực vật ban đầu. Để hạn chế ảnh hưởng tiêu cực của protein này lên pH, cần cân bằng bằng cách bổ sung các sản phẩm axit hóa đường ruột mạnh (lên đến 8-10kg mỗi tấn), với một ABC cao (axit formic, fumaric, orthophosphoric) và hạn chế kết hợp các yếu tố yếu tố khác có thể gia tăng giá trị ABC trong thức ăn do hoạt tính tạo đệm của chúng. Hạn chế Canxi cacbonat (sử dụng Canxi formate) Giảm liều dùng của Kẽm Oxit từ 3000 ppm xuống 300 ppm Có nhiều cách khác để hạn chế sự lên men của protein không tiêu hóa là bổ sung vào thức ăn một hàm lượng xơ lên men siêu mịn. Vi khuẩn đường ruột sẽ ưu tiên lên men nguồn chất xơ này trước do đó hạn chế những tác động tiêu cực của các protein khác. Vì vậy, ở đâu các nhà sản xuất thức ăn cần tiếp thị chế độ ăn cao đạm, thì ở đó nên sử dụng xơ lên men siêu mịn. Đây là một chiến lược quan trọng.  SƯU TẦM